ซีส เนื้องอก ใน มดลูก รังไข่

   ซีสต์ เนื้องอก มดลูก รังไข่ อันตรายรีบรักษา!!
                         
รังไข่ เป็นอวัยวะที่มีเฉพาะในเพศหญิง จะมีลักษณะเป็นรูปไข่โดยปกติขนาด 2-3 ซม. (ประมาณไข่นกกระทา) อยู่ที่ปีกมดลูกทั้ง 2 ข้างมีหน้าที่สำคัญ 2 ประการคือ

• การผลิตไข่ เมื่อไข่ได้รับการผสมตัวจากเชื้ออสุจิ จะฝังตัวที่มดลูกเพื่อเจริญเป็นตัวอ่อนต่อไป หากไข่ไม่ได้รับการผสมตัว ไข่จะสลายไป

• ผลิตฮอร์โมน ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของเด็กหญิง เพื่อเข้าสู่วัยสาว เช่น หน้าอกโตขึ้น สะโพกผาย เสียงแหลม มีขนขึ้นบริเวณหัวหน่าวและรักแร้

เนื่องจากเนื้องอกรังไข่ ทางการแพทย์ยังไม่พบสาเหตุที่แน่ชัด ฉะนั้นเราจึงควรลดปัจจัยเสี่ยง เช่น ควบคุมน้ำหนัก เลี้ยงลูกด้วยนมมารดา ออกกำลังกายเป็นประจำ สังเกตอาการผิดปกติต่างๆ ในรายที่ไม่มีอาการแต่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคมะเร็งรังไข่อาจคัดกรองได้จากการตรวจร่างกายประจำปี เช่น อัลตราซาวด์หรือการตรวจหาระดับสารมะเร็งรังไข่ในเลือด

ซีสต์หรือถุงน้ำในรังไข่

ถุงน้ำรังไข่ หรือซีสต์รังไข่ หมายถึง การที่รังไข่สร้างของเหลวมากผิดปกติและคั่งอยู่ที่รังไข่ ทำให้เกิดลักษณะเป็นถุงน้ำหรือซีสต์

อาการ

• คลำพบก้อนที่ท้องน้อยในกรณีที่มีก้อนขนาดใหญ่มาก
• ปวดท้องน้อยแบบเฉียบพลันกรณีเกิดภาวะแทรกซ้อน
• ปวดท้องน้อยแบบเรื้อรัง
• ปวดประจำเดือนเรื้อรัง
• ปวดท้องน้อยขณะมีเพศสัมพันธ์
• ท้องอืด รู้สึกไม่สบายในท้อง
• ปัสสาวะบ่อยผิดปกติ
• ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ เนื่องจากถุงน้ำรังไข่มีผลต่อการสร้างฮอร์โมนเพศหญิง

การรักษา

แนวทางการรักษาถุงน้ำรังไข่ชนิดไม่เป็นมะเร็ง

• รักษาด้วยยาฮอร์โมนเพศ เช่น ถุงน้ำรังไข่ชนิดช็อคโกแลตซีสต์ที่มีขนาดเล็ก
• ผ่าตัดโดยการเลาะ หรือเจาะถุงน้ำรังไข่เพื่อนำของเหลวในถุงน้ำออก เหลือเนื้อรังไข่ไว้ผลิตฮอร์โมนเพศ
• ผ่าตัดถุงน้ำรังไข่พร้อมปีกมดลูก
• ผ่าตัดมดลูกและผ่าตัดถุงน้ำรังไข่พร้อมปีกมดลูก

อาการสำคัญที่ควรรีบมาพบแพทย์

• ปวดท้องน้อยมากผิดปกติข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้ง 2 ข้าง
• ปวดประจำเดือนมากผิดปกติหรือปวดเรื้อรัง
• คลำได้ก้อนที่ท้องน้อย
• ประจำเดือนผิดปกติ เช่น มาน้อย มาบ้างไม่มาบ้าง
• ท้องอืด แน่นท้อง เรื้อรัง
• เบื่ออาหาร น้ำหนักตัวลดลงผิดปกติ

• เบื่ออาหาร น้ำหนักลดเนื่องจากก้อนเนื้อโตเร็ว

• อาจพบภาวะท้องมาน(มีน้ำในช่องท้อง) จากการตรวจร่างกายหรืออัลตราซาวด์ เนื่องจากมีการกระจายของเซลล์มะเร็งไปอวัยวะอื่นๆ

• ผลการตรวจชิ้นเนื้อ สามารถจำแนกประเภทของเนื้องอกรังไข่ได้

แนวทางการรักษา

• กรณีแพทย์ตรวจวินิจฉัยแล้ว พบว่าเป็นเนื้องอกรังไข่ชนิดไม่ร้ายแรงจะรักษาด้วยยาและเฝ้าติดตามอาการว่าเนื้องอกยุบลงหรือโตขึ้น อาจจะนัดอัลตราซาวด์เป็นระยะ

• กรณีแพทย์วินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งรังไข่ แพทย์จะผ่าตัดเนื้อร้ายออกให้มากที่สุดและรักษาร่วมกับยาเคมีบำบัดหรือรังสีรักษา

• กรณีผ่าตัดสำหรับเนื้องอกรังไข่ชนิดธรรมดา โดยพิจารณาข้อบ่งชี้ คือ หากรักษาด้วยยาและติดตามการรักษาเป็นระยะแล้วก้อนไม่ยุบ โตขึ้นหรือมีภาวะแทรกซ้อนปวดเฉียบพลันจากการบิดขั้วของเนื้องอก มีการแตกของเนื้องอก มีเลือดออก แพทย์จะแนะนำให้ทำการผ่าตัด
• หากปล่อยทิ้งไว้เรื้อรังนานๆมีโอกาสเสี่ยงสูงจะเป็นมะเร็ง